Raadsleden in gesprek over financiële transparantie tijdens klankbordsessie

Op vrijdag 14 februari vond in het Stadhuis van Utrecht een open klankbordsessie plaats over financiële transparantie binnen gemeenten. De Nederlandse Vereniging voor Raadsleden en de Open State Foundation organiseerden deze bijeenkomst in het kader van het project Open Spending, dat als doel heeft om gemeentelijke financiële gegevens beter toegankelijk te maken voor raadsleden en burgers. Tijdens de sessie gingen raadsleden in gesprek over hoe zij financiële informatie in openbare begrotingsstukken, financiële data en niet-openbare detailgegevens kunnen vinden en gebruiken.

Een belangrijk onderdeel van de bijeenkomst was de discussie over de uitdagingen bij het analyseren en vergelijken van gemeentelijke financiën, met specifieke aandacht voor de rol van IV3-gegevens en de inzet van kunstmatige intelligentie (AI). Omdat gemeenten verschillende rapportagestructuren hanteren, is financiële data vaak moeilijk te vergelijken. Bovendien hebben veel gemeenten hun systemen nog niet aangepast aan de verplichting om vanaf 2026 financiële gegevens in JSON-formaat aan te leveren. Hierdoor blijft directe toegang tot IV3-data voor raadsleden en burgers beperkt, en ontbreekt er soms een duidelijke cijfermatige onderbouwing in begrotingen.

Tijdens de sessie werd besproken hoe AI kan bijdragen aan financiële transparantie en besluitvorming. AI kan helpen bij het analyseren en ordenen van complexe financiële gegevens en automatisch trends en risico’s signaleren. Daarnaast kunnen AI-modellen, zoals GPT-NL, raadsleden ondersteunen bij het zoeken in begrotingen en jaarstukken, en zelfs argumenten en tegenargumenten genereren voor debatten. Tegelijkertijd werden de ethische en praktische beperkingen van AI besproken, zoals de invloed op de democratische besluitvorming en de noodzaak van correct gestructureerde data.

Naast de technologische mogelijkheden werd ook aandacht besteed aan de uitdagingen binnen samenwerkingsverbanden tussen gemeenten. De financiële verantwoording binnen deze samenwerkingen blijft een punt van zorg, vooral omdat miljarden euro’s via deze constructies worden beheerd zonder dat altijd volledig inzichtelijk is waar het geld naartoe gaat. Sommige gemeenten geven bovendien onvoldoende transparantie over personeelskosten en garanties voor projecten.

De klankbordsessie leverde waardevolle inzichten op over hoe financiële gegevens toegankelijker en begrijpelijker kunnen worden gemaakt. De input van de deelnemers wordt meegenomen in de verdere ontwikkeling van Open Spending, met als doel om zowel raadsleden als burgers beter inzicht te geven in gemeentelijke financiën. Daarnaast werd benadrukt dat politieke partijen financiële transparantie actief kunnen opnemen in hun verkiezingsprogramma’s en dat gemeenten een grotere rol moeten spelen in het verbeteren van hun IT-infrastructuur om aan de nieuwe standaarden te voldoen.

Voor meer informatie over Open Spending en toekomstige bijeenkomsten kunnen geïnteresseerden contact opnemen met de Nederlandse Vereniging voor Raadsleden of de Open State Foundation.

Vergelijkbare berichten

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *