Meet-the-Experts: AI, laat het een zegen worden

De invloed van AI op zorg, wetenschap en politiek

Kunstmatige Intelligentie (AI) wordt steeds meer verweven in ons dagelijks leven en beïnvloedt niet alleen de zorg en wetenschap, maar ook de politiek. De bijeenkomst Meet-the-Experts: AI, laat het een zegen worden, georganiseerd in het kader van het Ambassadeurschap AI en Politica 2025, bood deelnemers een uniek perspectief op de kansen, risico’s en ethische vraagstukken rondom AI. Deze bijeenkomst was een initiatief van de Nederlandse Vrouwenraad en de Alliantie Politica.

Drie deskundigen deelden hun inzichten: Gwendolyn Vuurberg, AIOS Radiologie en Nucleaire Geneeskunde, Ellen Mok, expert technologiebeleid en kandidaat voor het Europees Parlement, en Corrette Ploem, bijzonder hoogleraar recht, zorgtechnologie en geneeskunde. Het programma belichtte niet alleen de toepassing van AI in de zorg, maar ook de bredere maatschappelijke en politieke implicaties.

Ellen Mok: Techniek is politiek

Ellen Mok benadrukte dat technologie nooit neutraal is en altijd politieke en ethische keuzes met zich meebrengt. “De afgelopen jaren zien we steeds duidelijker hoe landen zoals China, Rusland en de Verenigde Staten technologie inzetten om hun geopolitieke doelen te bereiken. In Europa zijn we nog vaak geneigd om technologie als objectief en vrij van bias te zien, maar dat beeld klopt niet,” stelde Mok.

Haar verhaal richtte zich op de vraag hoe designkeuzes in AI direct invloed hebben op de samenleving. Ze illustreerde dit met het voorbeeld van auto’s, waarbij veiligheidssystemen jarenlang werden geoptimaliseerd voor mannelijke testpoppen, wat resulteerde in grotere risico’s voor vrouwen bij ongelukken. Dit voorbeeld onderstreepte het belang van inclusieve datasets en het vermijden van onbewuste uitsluiting in technologische ontwikkeling.

Daarnaast wees Mok op het risico van ondoordachte implementatie van AI, zoals discriminatie, bias en de verspreiding van desinformatie. “Technologie biedt kansen, maar we moeten ons bewust zijn van de impact van de keuzes die we maken,” aldus Mok. Ze pleitte voor een meer proactieve houding vanuit de politiek en een nauwere samenwerking tussen beleidsmakers, techneuten en maatschappelijke organisaties om technologie ethisch en effectief te benutten.

Mok waarschuwde ook voor het gebruik van AI zonder voldoende regulering. Ze verwees naar het gevaar van Chinese platforms en benadrukte de noodzaak van Europese alternatieven, zoals de ontwikkeling van ethische AI-modellen door organisaties als TNO. “Het is tijd dat Europa zijn eigen koers vaart op het gebied van technologie,” zei ze.

AI in de zorg en de ethische verantwoordelijkheid

Gwendolyn Vuurberg ging in op de medische toepassingen van AI. Ze benadrukte dat AI steeds vaker wordt gebruikt voor diagnostiek en behandelingsoptimalisatie, maar dat menselijke controle onmisbaar blijft. Ze waarschuwde dat AI in de zorg niet alleen tot betere resultaten leidt, maar ook risico’s zoals medicalisering met zich meebrengt.

Corrette Ploem richtte zich op de juridische en ethische kant van AI in de zorg. Haar boodschap was helder: “Gebruik AI, maar blijf zelf aan het roer.” Ze wees op de noodzaak van richtlijnen en wetgeving die zorgprofessionals ondersteunen bij het verantwoord inzetten van AI. Bovendien belichtte ze de complexe aansprakelijkheidskwesties en de impact van AI op privacy en gegevensbescherming.

AI in de politiek: kansen en verantwoordelijkheid

De rol van AI reikt verder dan de zorg en wetenschap en heeft een groeiende impact op politieke besluitvorming. Van datagedreven beleidsanalyses tot digitale veiligheid, AI biedt nieuwe mogelijkheden die zorgvuldig benut moeten worden.

De vraag is niet óf we AI gebruiken, maar hoe we dit op een rechtvaardige en doordachte manier doen. Politieke kaders zijn daarbij onmisbaar om te zorgen dat AI bijdraagt aan vooruitgang, zonder dat het leidt tot grotere ongelijkheid of een ongecontroleerde macht van technologiebedrijven. Een nauwe samenwerking tussen politiek, wetenschap en bedrijfsleven is essentieel om deze balans te waarborgen.

De inzichten van deze bijeenkomst toonden aan dat AI ons leven gemakkelijker kan maken en ons werk kan verbeteren, mits we bewuste keuzes maken en de ethische en maatschappelijke implicaties zorgvuldig overwegen. AI biedt enorme kansen, maar vraagt ook om verantwoordelijkheid.

Binnenkort verschijnt een terugblik op de website en in de nieuwsbrief van de VNVA.