Derde sessie: Leergang ‘Sterk raadslid in onstuimige tijden’

Op vrijdag 28 februari vond de derde bijeenkomst van de leergang Sterk raadslid in onstuimige tijden plaats in Utrecht. In deze sessie, getiteld Het eigen handelen, stond de weerbaarheid van raadsleden centraal. Onder leiding van professor Gerda van Dijk werd besproken hoe raadsleden hun functie vormgeven onder druk, bijvoorbeeld door boosheid vanuit de samenleving of andere vormen van externe beïnvloeding.

Hoe en wanneer ben je als raadslid een goede volksvertegenwoordiger? Welke waarden vormen de basis van je optreden? Hoe ga je om met luidruchtige of juist stille burgers, en hoe reageer je op opdringerige of afwezige media? Dit zijn enkele van de vragen die in deze leergang aan bod komen. Het doel van de bijeenkomsten is om raadsleden beter voor te bereiden op hun rol en hen te helpen hun positie met meer kracht en gezag in te nemen.

Tijdens deze bijeenkomst werd ook stilgestaan bij de bredere maatschappelijke en bestuurlijke context waarin raadsleden opereren. In een tijd waarin er op nationaal en internationaal niveau veel gebeurt, wordt er ook lokaal steeds meer van raadsleden verwacht. Dit vraagt om een goed ontwikkeld moreel kompas en het vermogen om effectief te handelen binnen een complexe bestuurlijke omgeving. Het besef dat organisaties, inclusief gemeenteraden, sociale contracten zijn die bestaan bij de gratie van onderlinge samenwerking en gedeelde doelen, stond centraal in de discussie.

Daarnaast werd aandacht besteed aan verschillende leiderschapsstijlen en organisatievormen. Waar de klassieke bureaucratische machine-metafoor zich richt op voorspelbaarheid en efficiëntie, zien we dat hedendaagse vraagstukken vaak complexer zijn en een andere benadering vergen. Netwerkorganisaties en ecosystemen worden steeds vaker gebruikt als metaforen voor bestuurlijke structuren, waarin samenwerking en aanpassingsvermogen essentieel zijn.

De leergang bestaat uit vier bijeenkomsten. De eerste bijeenkomst stond in het teken van de staat van de lokale democratie. Hoogleraar Evelien Tonkens ging met raadsleden in gesprek over de huidige stand van zaken en mogelijke verbeteringen. In de tweede bijeenkomst, geleid door professor Menno Hurenkamp, lag de focus op het moreel kompas en de kernwaarden die raadsleden helpen bij het nemen van beslissingen en het omgaan met dilemma’s. De vierde en laatste bijeenkomst zal zich richten op het versterken van de lokale democratie. Burgemeester Ahmed Marcouch zal als gastdocent ingaan op hoe raadsleden samen kunnen bijdragen aan een weerbaardere democratie.