Algemene Beschouwingen 2024
De begroting voor 2025 en de meerjarenraming voor 2026-2028 vormen een cruciaal onderdeel van de financiële koers van Barendrecht in een tijd van structurele tekorten en economische uitdagingen. Het college presenteerde een voorstel waarin keuzes worden gemaakt om zowel een sluitende begroting te realiseren als de financiële stabiliteit op langere termijn te waarborgen. Dit ging gepaard met ingrijpende maatregelen die directe gevolgen hebben voor het sociaal domein, cultuur en participatie.
Het document “Navigeren door het sociaal domein” bood inzicht in de wettelijke en bovenwettelijke taken van de gemeente en de ruimte voor kostenbeheersing. De impact van de voorgestelde maatregelen raakt echter het voorzieningenniveau van de gemeente, met name op terreinen zoals jeugdzorg, welzijn en cultuur. De keuzes in deze begroting benadrukken de noodzaak van een zorgvuldige afweging tussen het waarborgen van basisvoorzieningen en het bereiken van financiële stabiliteit.
Dit voorstel heeft tot intensieve discussies geleid, omdat het niet alleen gaat om cijfers, maar vooral om de waarden en prioriteiten die de koers van onze gemeente bepalen. Vanuit mijn rol als raadslid heb ik in de eerste termijn mijn standpunten over dit voorstel toegelicht, waarbij ik de balans heb gezocht tussen financiële verantwoordelijkheid en het behoud van essentiële voorzieningen.
Tijdens mijn eerste termijn heb ik allereerst mijn waardering uitgesproken richting het college, de ambtenaren en alle betrokkenen. Hun inzet in een jaar vol uitdagingen verdient erkenning. Tegelijkertijd heb ik niet geschroomd om de realiteit te schetsen waarmee wij als gemeente worden geconfronteerd: Barendrecht staat voor een moeilijke periode waarin forse bezuinigingen noodzakelijk zijn. Dit is een harde boodschap, maar ook een boodschap die eerlijk moet worden gedeeld met onze inwoners.
Ik schetste de financiële situatie van onze gemeente in detail. Voor het reces presenteerde het college een pakket aan bezuinigingsmaatregelen dat op veel weerstand stuitte, niet alleen vanwege de inhoud, maar vooral omdat het onvoldoende doordacht en niet uitvoerbaar was. De raad heeft toen unaniem aangegeven dat een herzien voorstel nodig was, en nu ligt er een herziene begroting voor. Deze begroting bevat echter keuzes die voor 2025 en de jaren daarna diep in de basisvoorzieningen snijden. Wat mij betreft zijn sommige van deze keuzes onacceptabel.
In deze moeilijke situatie heeft de PvdA geprobeerd richting te geven door sociaal en toekomstgericht naar oplossingen te zoeken. We hebben kritisch gekeken naar de voorstellen van het college en alternatieven onderzocht. Zo hebben we het surplus in de algemene reserve besproken, gekeken naar mogelijkheden om extra inkomsten te genereren via gemeentelijke bedrijven en vergunningen, en overwogen om eigendommen en grond te verkopen. Zelfs privatisering en het benutten van specifieke fondsen zoals SPUK- en Gala-middelen zijn ter sprake gekomen. Ondanks onze inspanningen was de uitkomst teleurstellend: er is nauwelijks ruimte voor extra inkomsten of besparingen zonder dat dit de kern van onze voorzieningen raakt.
Ik heb het college gewaarschuwd dat bezuinigingen zonder visie blijvende schade kunnen toebrengen aan onze gemeente. Wijkteams, die al zwaar onder druk staan, zullen door de bezuinigingen op KijkopWelzijn en preventie onhoudbaar worden. Dit betekent dat kwetsbare inwoners – gezinnen en individuen die juist op deze steun rekenen – het risico lopen tussen wal en schip te belanden. Onze jeugd wordt ook geraakt: het preventieve pakket van het CJG, een cruciale pijler in de jeugdzorg, staat op de tocht. Dit soort keuzes zijn geen simpele kostenbesparingen; het zijn kortzichtige beslissingen die later grote gevolgen zullen hebben.
Daarom heeft de PvdA zich sterk gemaakt voor concrete maatregelen. Zo heb ik gepleit voor het behoud van het preventieve pakket van het CJG, een noodzakelijke investering in de toekomst van onze jeugd. Daarnaast hebben we een motie ingediend voor jongereninspraak. Ik geloof dat jongeren niet alleen een stem, maar een volwaardige plek aan de besluitvormingstafel verdienen. Zij bouwen mee aan hun eigen toekomst, en die verantwoordelijkheid moeten wij hen geven.
Tot slot heb ik in mijn eerste termijn nadrukkelijk gewezen op de plannen voor 2026 tot 2028. Schrappen van investeringen zoals het speelruimteplan, het sluiten van een tweede bibliotheek en het beëindigen van subsidies aan cultuur en participatieprojecten tonen een gebrek aan visie. Zelfs het voorstel om de kinderburgemeester af te schaffen voor een schamele besparing van duizend euro per jaar getuigt van weinig toekomstgericht denken. Ik heb het college daarom opgeroepen om met plannen te komen die niet slechts kruimelbesparingen zijn, maar echte oplossingen bieden voor de uitdagingen waarmee Barendrecht wordt geconfronteerd.
Om deze boodschap kracht bij te zetten, sloot ik mijn betoog af met een duidelijke vraag aan het college: Hoe willen zij de controle over onze toekomst verstevigen, en welke concrete stappen zullen zij nemen om dit te realiseren? Alleen met een realistisch en doordacht plan kunnen wij onze gemeente door deze moeilijke periode loodsen en de waarden beschermen die Barendrecht tot een gemeenschap maken.
Tijdens de tweede termijn heb ik namens de fractie van de PvdA diverse moties en amendementen gesteund en mede ingediend, met als doel toekomstgerichte keuzes te maken. Hieronder leg ik uit wat deze voorstellen inhielden.
Een van de amendementen betrof het indexeren van subsidies voor bibliotheken, cultuur en sportverenigingen. Het doel was om deze instellingen in staat te stellen hun werk voort te zetten zonder dat de kosten voor gebruikers onevenredig zouden stijgen. De financiering hiervoor zou komen uit het schrappen van de uitbreiding van het zwembad en het gratis openbaar vervoer voor ouderen. Helaas werd dit amendement verworpen.
Een ander amendement richtte zich op Hospice De Reiziger, waarin werd voorgesteld de subsidie te verhogen om de gestegen OZB-kosten te compenseren. Dit hospice biedt cruciale palliatieve zorg aan inwoners van Barendrecht en speelt een belangrijke rol in onze samenleving. Ook dit voorstel haalde het niet.
Voor het behoud van het aanvullend preventief pakket van het CJG dienden we een amendement in. Dit pakket is essentieel om preventieve jeugdondersteuning te bieden en grotere problemen op lange termijn te voorkomen. Het voorstel was om dit te financieren door de zwembaduitbreiding te schrappen. Helaas kreeg ook dit amendement onvoldoende steun.
Daarnaast stelden we voor om de OZB voor maatschappelijke en culturele instellingen en sportverenigingen niet te verhogen. Dit amendement, bedoeld om de stijgende kosten voor deze instellingen te beperken, werd uiteindelijk ingetrokken met het oog op verdere bespreking en uitwerking in de commissie.
Een ander voorstel richtte zich op het beperken van de verhoging van de lijkbezorgingsrechten, zodat begraven in Barendrecht betaalbaar blijft voor iedereen. De kosten zouden worden gedekt door andere besparingen, zoals het schrappen van de zwembaduitbreiding. Helaas werd ook dit amendement verworpen.
Verder beoogde een amendement het realiseren van een buitenbadaccommodatie uit te stellen tot 2027, gezien de financiële druk in de jaren daarvoor. Het doel was om financiële ademruimte te creëren, maar ook dit voorstel kreeg geen meerderheid.
Tot slot vroegen we in een amendement om uitstel van het afschaffen van de Minimapolis, een collectieve ziektekostenverzekering voor minima. Dit zou het college de tijd geven om aanvullend beleid te ontwikkelen en de doelgroep goed te begeleiden naar alternatieve zorgverzekeringen. Helaas werd dit amendement eveneens verworpen.
Naast de amendementen heb ik verschillende moties ondersteund en ingediend.
De aangenomen motie met betrekking tot de opdracht bij begroting 2025 vroeg om een evaluatie van de effecten van verschillende bezuinigingen. Hierbij ging het onder meer om onderhoud aan klinker- en tegelverharding, re-integratietrajecten en het gebruik van de SPUK-regeling voor preventieve activiteiten. Het doel van deze motie was om beter inzicht te krijgen in de impact van deze maatregelen op zowel de korte als de lange termijn en om bij te sturen waar nodig.
De motie over OZB niet-woningen en de Gemeentewet richtte zich op het tegemoetkomen aan culturele en sportorganisaties en andere ANBI’s en SBBI’s door hun belastingdruk te verlagen. Dit zou worden gerealiseerd door het aanpassen van het WOZ-tarief voor niet-woningen of door compensatie via subsidies. Deze motie werd ingetrokken om op een later moment verder te worden besproken en uitgewerkt in de commissie.
Een aangenomen motie over het onderzoek naar de financiële positie van gesubsidieerde organisaties verzocht het college om samen met maatschappelijke en culturele instellingen een diepgaand onderzoek te doen naar hun financiële situatie. Het doel was om inzicht te krijgen in hun mogelijkheden voor duurzaam functioneren en om hun maatschappelijke waarde beter te begrijpen. Dit onderzoek richt zich op zowel de korte als de middellange termijn.
De motie over doorstroming wonen was gericht op het stimuleren van doorstroming op de sociale huurmarkt. Hierbij werd voorgesteld om verhuisvergoedingen aan te bieden aan senioren die van een grote woning naar een kleinere woning verhuizen. De motie werd ingetrokken, zodat deze verder kan worden uitgewerkt en besproken in de commissie.
Een andere motie, die werd verworpen, betrof het opstellen van een plan van aanpak voor gebundelde uitkeringen (BUIG). Deze motie vroeg om extra maatregelen om de instroom en uitstroom in de BUIG-uitkeringen beter te beheren, met als doel de financiële risico’s te verkleinen. Ondanks het duidelijke doel kreeg deze motie onvoldoende steun.
De verworpen motie over het minimabeleid (Minimapolis) stelde voor om een plan te ontwikkelen voor de afschaffing van de Minimapolis, een collectieve zorgverzekering voor minima. Het plan zou aandacht geven aan alternatieven en begeleiding voor de getroffen doelgroep. Hoewel het plan bedoeld was om zorgtoegankelijkheid te waarborgen, vond de motie geen meerderheid.
De motie over medicijnresten in de riolering, die werd aangenomen, vroeg om acties om medicijnresten uit het riool te weren. Dit omvatte onder meer het plaatsen van extra inzamelpunten en het informeren van inwoners over veilig afvalbeheer. Deze maatregelen zijn bedoeld om milieuschade te beperken en de kwaliteit van het oppervlaktewater te verbeteren.
De motie over het investeren in lokale jongereninspraak stelde voor om jongeren actiever te betrekken bij lokaal beleid door een structurele aanpak te ontwikkelen. Ondanks het belang van jongerenparticipatie vond deze motie onvoldoende steun in de raad.
Tot slot werd de motie minder restafval loont aangenomen. Deze motie verzocht het college om maatregelen te onderzoeken die kunnen leiden tot een aanzienlijke vermindering van restafval, wat zowel financiële besparingen als milieuwinst oplevert.
Hoewel niet alle voorstellen zijn aangenomen, toont deze reeks aan dat we ons blijven inzetten voor sociale en toekomstgerichte keuzes. Het is duidelijk dat er nog veel werk aan de winkel is, maar de stappen die we zetten, laten zien dat we het belang van onze inwoners hoog in het vaandel hebben staan.
De begrotingsbehandeling kunt u hier terugkijken.
1-Verworpen-Amendement-A2024-15-Indexeren-subsidies-bibliotheeek-cultuur-en-sportverenigingen-_-CDAPvdA-GL-VVD 2-Verworpen-Amendement-A2024-16-Hospice-De-Reiziger-_-CDA-VVD 3-Verworpen-Amendement-A2024-17-Behoud-aanvullend-preventief-pakket-CJG-_-PvdA-VVD-GL-CDA 4-Ingetrokken-Amendement-A2024-18-OZB-maatschappelijke-en-culturele-instellingen-en-sportverenigingen-_-CDA-PvdA-GL-VVD 5-Verworpen-Amendement-A2024-19-Lijkbezorgingsrechten-_-CDA-VVD 6-Verworpen-Amendement-A2024-22-Voorlopig-uitstel-buitenbadaccommodatie-_-VVD-PvdA-GL 7-Verworpen-Amendement-A2024-23-Uitstel-afschaffen-minimapolis-_-GL-PvdA 8-Aangenomen-Motie-M2024-09-Opdracht-bij-begroting-2025-_-SGPCU 9-Ingetrokken-Motie-M2024-11-OZB-niet-woningen-en-de-gemeentewet-_-D66-VVD-PvdA-GL 10-Aangenomen-Motie-M2024-12-Onderzoek-financiele-positie-gesubsidieerde-organisaties-en-instellingen-_-VVD-CDA-PvdA-GL-SGPCU 11-Ingetrokken-Motie-M2024-13-Doorstroming-wonen-_-D66-VVD-PvdA-GL 12-Verworpen-Motie-M2024-14-Gebundelde-uitkeringen-_-SGPCU-CDA-VVD-D66 13-Verworpen-Motie-M2024-15-Minimabeleid-minimapolis-_-SGPCU-GL-CDA-PvdA-VVD 14-Aangenomen-Motie-M2024-16-Medicijnresten-in-de-riolering-_-D66-EVB-PvdA-GL 15-Verworpen-Motie-M2024-17-Investeer-in-lokale-jongereninspraak-_-PvdA-CDA-VVD-GL 16-Aangenomen-Motie-M2024-18-Minder-restafval-loont-_-GL-VVD-PvdA-D66-SGPCU
